Przepis na

Tworzenie dobrze wyglądających tabel

• Autor: Mirosław Zalewski
• 9 marca 2013
• komentarze 3

Tabele umożliwiają przedstawienie dużej ilości informacji na ograniczonej przestrzeni. Podczas ich projektowania należy zadbać nie tylko o odpowiednie ułożenie danych, ale także o estetykę. W tym artykule znajduje się wszystko, co musisz wiedzieć, aby sprostać temu zadaniu.

Podstawowe elementy tabeli

W tabelach wyróżniamy trzy podstawowe elementy.

• Główka to wiersze opisujące kolumny. Zazwyczaj składa się tylko z jednego wiersza, ale nie musi tak być.
• Boczek to kolumna opisująca wiersze. Czasami boczek jest pomijany.
• Rubryki (komórki, celki) zawierają dane. Łącznie zajmują one największą powierzchnię tabeli.

Pismo — krój i rozmiar

• Należy stosować krój pisma taki sam jak ten, którego używa się w tekście głównym. Można wykorzystać krój inny, ale powinien on być wyraźnie odmienny od kroju tekstu głównego.
• Rozmiar pisma w tabeli nie może być większy niż rozmiar pisma tekstu głównego ani mniejszy niż sześć punktów. Zazwyczaj stosuje się pismo mniejsze o jeden lub dwa punkty.
• Wszystkie tabele w całym dokumencie powinny być złożone pismem jednego kroju i rozmiaru. Gdy nie jest to możliwe, priorytetem powinno być zapewnienie spójności w obrębie konkretnej tabeli.

Główka

• Tekst w główce powinien być wyśrodkowany zarówno w pionie, jak i w poziomie.
• Tekst można ułożyć w pionie. Powinien on być wtedy obrócony przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, czyli w taki sposób, aby jego odczytanie było możliwe po przechyleniu głowy w lewo. W LibreOffice efekt ten uzyskujemy przechodząc do ustawień znaku i (na karcie Pozycja) zaznaczając obrót o 90°. Pionowe ułożenie tekstu jest możliwe także w oknie konfiguracji tabeli, jednak opcja ta nie daje oczekiwanych efektów.
• Pionowo ułożony tekst powinien być (z punktu widzenia czytelnika) wyśrodkowany w pionie, ale wyrównany do lewej w poziomie.
• W jednej główce mogą znajdować się teksty ułożone pionowo i poziomo.

Boczek

• Tekst w boczku powinien być wyrównany do lewej w poziomie i do góry w pionie.
• W boczkach wielowierszowych, drugi i następne wiersze tekstu należy wciąć na długość jednego firetu (w odniesieniu do początku pierwszego wiersza). Firet to jednostka miary równa rozmiarowi tekstu.
• Gdy jedna pozycja boczku odpowiada dwóm lub więcej wierszom tabeli, tekst można ułożyć pionowo. W takim wypadku powinien on być wyśrodkowany w pionie i w poziomie oraz obrócony przeciwnie do ruchu wskazówek zegara.

Rubryki z danymi tekstowymi

• Rubryki jednowierszowe wyrównuje się w poziomie do środka.
• Rubryki wielowierszowe można wyrównać w poziomie bądź do lewej strony, bądź do lewej i prawej jednocześnie (wyjustować).
• Gdy w jednej tabeli występują rubryki jednowierszowe oraz wielowierszowe, wszystkie należy wyrównywać w poziomie w jednakowy sposób.
• Wszystkie rubryki wyrównuje się w pionie do góry.

Rubryki z danymi liczbowymi

• Wartość złożoną z największej liczby cyfr wyrównuje się do środka w poziomie. Pozostałe liczby w kolumnie należy ułożyć tak, aby jednostki występowały pod jednostkami, dziesiątki pod dziesiątkami itd.
• Jeśli w jednej kolumnie występują liczby mianowane różnymi jednostkami miary, należy zignorować powyższą zasadę i wszystkie z nich wyrównać w poziomie do środka.
• Zawartość rubryk w pionie należy wyrównać do dołu. Zasada ta stosuje się jednak wyłącznie do wierszy zawierających tylko dane liczbowe.
• Jeżeli w jednym wierszu znajdują się dane zarówno liczbowe, jak i tekstowe, wtedy wszystkie z nich powinny być wyrównane w pionie do góry.

Linie

• Ogólnie zaleca się usuwanie wszystkich linii, które nie są absolutnie konieczne. W przypadku prostych tabel oznacza to całkowite z nich zrezygnowanie lub pozostawienie zaledwie dwóch — u góry i u dołu (czasami jeszcze trzeciej, oddzielającej główkę od rubryk). Skomplikowane tabele zawierające wiele rubryk mogą dodatkowo wymagać zastosowania linii pionowych oraz poziomych.
• Nie należy stosować kolorowych (innych niż czarne) linii.
• Najlepiej jest korzystać z linii ciągłych półgrubych (jeden punkt) lub cienkich (pół punktu).
• Niektórzy zalecają trzymanie się jednej grubości linii. Inni twierdzą, że obramowanie zewnętrzne powinno być grubsze niż linie wewnątrz tabeli. Należy zdecydować się na jedno z tych stanowisk i stosować je konsekwentnie w całej pracy.
• Jeżeli tabela zawiera linie, odstęp pomiędzy nimi a tekstem powinien wynosić przynajmniej pół firetu.
• Jeżeli tabela nie zawiera linii, nie należy stosować odstępu między tekstem a brzegiem komórki.

Szerokość tabeli

• Nie ma potrzeby wszystkich tabel rozciągać na całą szerokość kolumny. Zabieg taki utrudnia powiązanie poszczególnych rubryk z boczkiem w przypadku tabel zawierających niewiele danych.
• Wąskie tabele można otoczyć tekstem. Zazwyczaj jednak pozostawienie pustej przestrzeni daje lepsze efekty.
• Tabele wąskie, ale wysokie można składać w dwóch (lub więcej) łamach.

Szerokość kolumn

• Należy ograniczać różnorodność szerokości kolumn w obrębie tabeli. Idealnie, gdyby dostępna przestrzeń była rozdysponowana po równo na wszystkie kolumny. Tabela, w której każda kolumna ma inną szerokość, nie wygląda estetycznie.
• W tabelach zawierających dane o podobnym charakterze (np. rozkład odpowiedzi na pytanie wśród kobiet i wśród mężczyzn), odpowiadające sobie kolumny powinny mieć jednakową szerokość.

Elementy towarzyszące tabeli

• Każda tabela musi być opatrzona tytułem. Tytuł umieszcza się nad tabelą.
• W pracach tego wymagających, informacje o źródle tabeli umieszcza się pod nią. Adnotację taką należy złożyć pismem mniejszym niż treść tabeli. Tekst adnotacji nie powinien być szerszy niż tabela.
• Przypisy do tabel należy umieszczać bezpośrednio pod nią.