Numeracja i wypunktowanie w LibreOffice Writer
- Autor: Mirosław Zalewski
- 25 września 2012
- komentarzy 9
W LibreOffice istnieją dwa sposoby na stworzenie numerowanych akapitów. Jeden jest dobry, drugi zaś — zły. Z tego artykułu dowiesz się, że dlaczego zły jest zły i nauczysz się wykorzystywać ten dobry.
Jak pewnie wiesz, na pasku narzędziowym LibreOffice znajdują się przyciski włączające numerację i wypunktowanie. Potrafią one znacznie przyspieszyć tworzenie konspektów i innych wyliczeń. Mają jednak poważną wadę — nie zapamiętują zmian ustawień. Jeżeli więc zmieniłeś numerację w taki sposób, żeby zamiast liczb używać kolejnych liter alfabetu, to następna numeracja i tak zacznie się od liczb. A jeśli nagle stwierdzisz, że numeracja powinna jednak używać liczb rzymskich, to czeka Cię wycieczka po całym dokumencie i ręczne nanoszenie poprawek w każdym wyliczeniu.
Właśnie dlatego przyciski na pasku narzędziowym są złym sposobem tworzenia numeracji. Chociaż znacznie upraszczają tworzenie wyliczeń, wymagają od Ciebie pamiętania wszystkich szczegółów ich formatowania. Nie pomagają również w późniejszym wprowadzaniu zmian, jeśli będzie taka potrzeba.
Problemy te rozwiązuje drugi sposób tworzenia numerowanych akapitów — style list. A do tego ich zastosowanie wcale nie jest trudniejsze niż korzystanie z przycisków na pasku!
Jeżeli nie wiesz, czym są style i jak się nimi posługiwać, przeczytaj mój artykuł o stylach.
Tworzenie stylów list
Aby zacząć korzystać ze stylów list, potrzebujemy jednego stylu akapitu oraz jednego stylu list. Wynika to z tego, że stylów wyliczeń nie aplikujemy bezpośrednio na dokument — zamiast tego korzystamy z odpowiednio przygotowanych stylów akapitów. LibreOffice domyślnie oferuje dziesięć stylów list i dziesięć stylów akapitów („Numeracja 1” do „Numeracja 5” oraz „Lista 1” do „Lista 5”), tak więc nie musimy tworzyć nowych.
Aby powiązać styl akapitu ze stylem listy, wchodzimy do ustawień stylu akapitowego i w karcie Konspekt i numeracja zmieniamy Styl numeracji na wybrany styl listy. Aby się nie pogubić, najlepiej jest style akapitowe i style list nazywać w ten sam sposób.
Tworzenie wyliczeń polega na zaaplikowaniu stylu akapitu na jakiś fragment tekstu. Aby uczynić z wyliczenia na powrót tekst bez numeracji, wystarczy na dany akapit zaaplikować styl „Treść tekstu”.
Dla każdego stylu akapitowego LibreOffice udostępnia też style „Początek”, „Kontynuacja” i „Koniec” (np. „Kontynuacja numeracji 1”). Teoretycznie można je wykorzystać w ten sposób, aby po stylu „początek” następował styl „kontynuacja”, po nim „koniec”, zaś jeszcze po nim — zwyczajny styl tekstu, bez numeru. W praktyce każde wyliczenie może zawierać dowolną liczbę akapitów, więc styl typu „koniec” i tak musimy aplikować ręcznie. A skoro musimy jakiś styl zaaplikować ręcznie, to równie dobrze może to być styl „Treść tekstu”.
Należy mieć na uwadze, że jeden styl akapitu odpowiada jednej liście, a nie jednemu poziomowi listy. Jeżeli chcemy stworzyć wyliczenie dwupoziomowe, potrzebny nam jest tylko jeden styl akapitu i jeden styl listy. Poziom danego punktu zmieniamy za pomocą przycisków na pasku narzędziowym Wypunktowanie i numeracja.
LibreOffice traktuje wszystkie akapity powiązane z danym stylem list jako jedno długie wyliczenie. Innymi słowy, nowe wyliczenie rozpocznie w tym miejscu, w którym skończył poprzednie. Zazwyczaj nie jest to oczekiwany efekt, ale wystarczy kliknąć ikonkę Zacznij numerację od nowa na pasku Wypunktowanie i numeracja, aby wszystko wróciło do normy.
Ustawienia numeracji i wypunktowania
Co prawda już stworzyliśmy pierwsze wyliczenie, ale zapewne jego wygląd pozostawia wiele do życzenia. Np. zamiast liczb chcielibyśmy kolejne litery alfabetu, albo czujemy potrzebę zmiany wielkości wcięcia. Dopiero w tym momencie musimy zmodyfikować styl listy. Wybieramy więc go w oknie Style i formatowanie i modyfikujemy go.
Okno modyfikacji stylów list zawiera siedem kart. Cztery z nich (Znak wypunktowania, Styl numeracji, Konspekt i Grafika) pozwalają uzyskać określony wygląd listy za pomocą jednego kliknięcia. Niewątpliwie jest to wygodne, ale oznacza również utratę kontroli nad wszystkimi aspektami wyglądu wyliczeń i ogranicza nas do tych możliwości, które przewidzieli programiści. Dlatego polecam zignorować te cztery karty i zająć się tylko ostatnimi dwiema — Pozycja i Opcje.
Wszystkie wprowadzone modyfikacje zostaną automatycznie naniesione na wszystkie akapity powiązane z danym stylem wyliczeń.
Pozycja numeracji
W tej karcie zmieniamy wcięcia akapitowe oraz umiejscowienie elementu numeracji względem tekstu. Znaczenie każdej opcji obrazuje poniższa grafika.
Dodatkowego komentarza może wymagać opcja Wyrównanie numeracji. Otóż określa ona, po której stronie linii wyznaczonej przez Wyrównanie ma znaleźć się numer akapitu. Różnicę między nimi przedstawiają poniższe grafiki.
Opcje numeracji
W tej karcie możemy zmienić sposób, w jaki przedstawiamy kolejne elementy numeracji (cyfry arabskie, małe litery alfabetu, cyfry rzymskie itp.). Ponieważ wszelkie zmiany są od razu widoczne na podglądzie po prawej stronie, a etykiety pól są raczej zrozumiałe, nie będę po kolei wyjaśniał znaczenia każdej z opcji.
Jeżeli zamiast numeracji chcemy stworzyć wypunktowanie, z listy Numeracja musimy wybrać Znak wypunktowania. Następnie powinniśmy kliknąć Znak i w nowym oknie wybrać znak (punktor), który nam odpowiada.
Wypunktowanie od numeracji różni się tym, że numeracja określa jakiś porządek kolejnych elementów (od najmniejszych do największych, od najprostszych do najtrudniejszych itp.). Wypunktowanie nie zakłada żadnej konkretnej kolejności. Tak więc jeżeli Twoja lista nie straci na tym, że jej elementy będą pomieszane, to możesz użyć wypunktowania. Jeżeli jednak po wymieszaniu kolejności elementów lista przestanie mieć sens, wtedy zdecydowanie powinieneś użyć numerowania.
Spójność, którą gwarantują style wyliczeń, to dopiero połowa sukcesu. W następnym artykule przedstawiam zasady typograficzne dotyczące składania wyliczeń, po zastosowaniu których Twoje dokumenty będą wyglądały bardziej profesjonalnie.
A co jeśli lista którą posiada ma wiele poziomów numeracji i niekoniecznie te 5 styli starczy? Ostatnio robiłem opis techniczny dla zamówienia (w sumie 18 stron wymagać) gdzie numerowałem każdy akapit (od X dla rozdziału po nawet x.x.x.x.x.x.x dla szczegółu. Przy czym nie raz przy tworzeniu kolejnej listy w numerowanym akapicie tworzyłem ją z liter lub kropek.
Da się w takim dokumencie sensownie zarządzać stylami?
To w MS Word każdy poziom wyliczenia musi być przypisany do innego stylu akapitowego. W LibreOffice styl akapitowy łączymy ze stylem wyliczenia, który obejmuje do 10 poziomów. Tak więc do stworzenia siedmiopoziomowego opisu technicznego zamówienia potrzebny jest tylko jeden styl (znaczy: jeden styl akapitowy i jeden styl wyliczenia).
Fakt jednak, że nie ma tej informacji w artykule. Postaram się go przeredagować, aby to uwzględniał.
Gdyby zaś te domyślne 10 stylów wyliczeń nie wystarczyło, to zawsze można sobie stworzyć nowe.
Cześć.
Jak zrobić aby numeracja była 1.1.1.1 po kolei? bo nie umiem 🙁 i nie czaję o co kaman z tymi stylami 🙁
W oknie modyfikacji stylu listy, na karcie Opcje, trzeba wybrać czwarty poziom i tam zmienić liczbę w polu „Pokaż podpoziomy”; to samo dla wcześniejszych poziomów. Po połączeniu stylu wyliczenia ze stylem akapitu i jego zaaplikowaniem na tekst, trzeba oczywiście przejść do danego poziomu (przy pomocy klawisza Tab lub strzałek w okienku narzędziowym, zaznaczonych w artykule).
O stylach szczegółowo piszę w artykule wprowadzającym, do którego link zresztą znajduje się w komentowanym artykule.
a gdzie są te opcje? bo ja teraz robię akapit i tam numeracja konspektu i tam poziom 2 albo 3 ale te cyferki to muszę ręcznie pisać bo się nie robią. 🙁
dla mnie to za skomplikowane jest ;( w wordzie się tylko pisało 1. i enter albo 1.1. i enter a tu jak tak zrobię to mi się tak strasznie brzydko to rozjeżdza i nie wiem jak to zmienić 🙁
Najpierw trzeba otworzyć okienko Style i formatowanie, wciskając klawisz F11 albo wybierając z menu Format → Style i formatowanie. Następnie trzeba kliknąć ikonkę piątą od lewej w lewym górnym rogu, aby zobaczyć wykaz styl list. Style te modyfikujemy tak samo jak inne style, szczegółowe informacje podałem w poprzednim komentarzu oraz artykule, do którego odnośnik wstawiłem.
Styl akapitowy wiąże się ze stylem listy przy pomocy pozycji „Styl numeracji”, a nie „Poziom konspektu”. Jest to wyraźnie pokazane na zrzucie ekranu w artykule. Narzędzia → Numeracja konspektu to jeszcze coś innego, co tutaj pozostaje bez znaczenia.
W LibreOffice nie można za pomocą okienka dialogowego ustawień akapitu zmodyfikować poziomu numeracji. Trzeba wykorzystać klawisz tabulator lub ikonki na pasku narzędziowym „Wypunktowanie i numeracja” (zaznaczone na grafice w komentowanym artykule).
Styl wstawiony automatycznie (po wpisaniu „1.” i zatwierdzeniu enterem) można zmienić klikając prawym przyciskiem myszy na taki akapit i wybierając z menu „Wypunktowanie i numeracja…”. Jest to formatowanie bezpośrednie i utrzymanie spójności w dokumencie przy jego pomocy będzie wymagało dużo pracy. Pod tym względem style są jednak prostsze.
Cześć to znowu ja – jak wstawiam stronę tytułową przed spis treści to po aktualizacji spisu treści mi ta strona znika. 🙁
I w ogóle nie mogę zmienić intelinii w spisie treści ani nic. 🙁
Witam, jak mogę wrócić do pisania w tym samym podpunkcie po tym jak pisałem w myślnikach bo Writer mi od nowa punkty wstawia?
Hey, a wiecie może jak zrobić numeracje spisu treści z kropką na końcu np.:
1. Wstęp zamiast domyślnego: 1 Wstęp?